Małopolskie Linie Dowozowe to sieć linii autobusowych należących do Kolei Małopolskich. Można by powiedzieć, że to taki małopolski PKS na miarę 21 wieku. Pociągi regionalne i autobusy MLD docierają w 2024 roku do 70% gmin województwa. W Małopolsce regionalny transport publiczny przeżywa obecnie intensywny rozwój.
Wojewódzkie linie autobusowe w Małopolsce w ostatnich latach zupełnie zmieniły swoje oblicze. Koleje Małopolskie, które już od 2015 roku oprócz przewozów kolejowych zapewniały też wybrane linie autobusowe, od 2023 roku są jedynym operatorem wojewódzkiej siatki autobusowej. Wojewódzka spółka kolejowa to od lat ciekawy fenomen – to jedyny polski przewoźnik z licencją na transport kolejowy oraz autobusowy jednocześnie.
Podobny model zaczęły później rozwijać w Polsce również inne spółki kolejowe, takie jak Koleje Dolnośląskie czy Łódzka Kolej Aglomeracyjna, jednak żadna z tych firm nie jest formalnie przewoźnikiem autobusowym – nie posiadają one własnej floty autobusów i nie zatrudniają własnych kierowców. Model przewozów oparty w dużej mierze na własnej flocie i załodze zastosowały do tej pory tylko Koleje Małopolskie. Zobaczymy, jak obecnie rozwija się autobusowa działalność małopolskiego wojewódzkiego przewoźnika.
W 2024 roku przewoźnik zmienił nazwę siatki autobusowej – dotychczasowa nazwa Autobusowe Linie Dowozowe została zmieniona na Małopolskie Linie Dowozowe. Małopolskie Linie Dowozowe funkcjonują głównie na terenie województwa małopolskiego. Przewozy są organizowane i finansowane przez marszałka województwa we współpracy z niektórymi gminami i powiatami. Znaczną część środków na linie autobusowe marszałek uzyskuje z rządowego Funduszu Rozwoju Przewozów Autobusowych, który powstał w 2019 roku.
W 2024 roku w ramach zintegrowanej kolejowo-autobusowej siatki w województwie funkcjonuje już prawie 50 linii autobusowych. Na wielu stacjach kolejowych możliwa jest przesiadka pomiędzy pociągami i autobusami MLD. Linie autobusowe nie pełnią tylko funkcję dowozową do pociągu, autobusy zapewniają też wiele ważnych bezpośrednich relacji podmiejskich i międzymiastowych. Dzięki utworzeniu linii dowozowych, wiele miejscowości w Małopolsce leżących poza siecią kolejową, uzyskało dostęp do transportu publicznego odpowiedniej jakości.
W ciągu ostatnich lat siatka Małopolskich Linii Dowozowych dynamicznie się rozwija na skalę rzadko spotykaną w Polsce. Co ciekawe, poprawiła się komunikacja nie tylko wewnątrz województwa. Dwie linie autobusowe Kolei Małopolskich obecnie łączą Małopolskę nawet z sąsiednią Słowacją.
Taryfa autobusowa w Kolejach Małopolskich jest odrębna od taryfy kolejowej, jednak dostępne są również bilety zintegrowane. Pasażerowie Małopolskich Linii Dowozowych mogą korzystać z dobowych, weekendowych lub miesięcznych biletów zintegrowanych z koleją lub komunikacją miejską.
W 2023 roku w ramach siatki MLD przewieziono ponad 2 miliony pasażerów, a w 2024 roku przewoźnik spodziewa się jeszcze większej liczby pasażerów. Pierwsze dwie linie dowozowe Kolei Małopolskich zostały uruchomione w styczniu 2015 roku w Wieliczce.
Przez pierwsze kilka lat połączenia obsługiwano busami należącymi wyłącznie do firm zewnętrznych, które jeździły na zlecenie Kolei Małopolskich. Dziś standard autobusów Kolei Małopolskich wygląda zupełnie inaczej. Busy na większości linii zostały wycofane, a w ich miejsce pojawiły się znacznie wygodniejsze i pojemniejsze pojazdy.
Tak wyglądała poprawa floty w ciągu dwóch lat na linii A4 z Bochni do Szczurowej.
Od kilku lat Koleje Małopolskie nie polegają już wyłącznie na firmach zewnętrznych, ale zakupiły również własne autobusy oraz zatrudniają własnych kierowców. Koleje Małopolskie obecnie z powodzeniem stosują mieszany model realizacji przewozów. Część pojazdów i kierowców należy do spółki, a część do firm zewnętrznych.
Własna flota Kolei Małopolskich z roku na rok się powiększa. Bez względu na to, czy kurs obsługuje autobus Kolei, czy podwykonawcy, stosowane są coraz bardziej ujednolicone standardy. Średni wiek floty MLD to obecnie zaledwie siedem lat, a zdecydowana większość pojazdów jest częściowo niskopodłogowa.
Małopolskie Linie Dowozowe to ciekawy przykład, jak kolej i autobusy mogą działać razem, zapewniając wysokiej jakości transport dla mieszkańców województwa.